Huyện Kỳ Sơn thuộc quyền quản lý của quận Đam Châu, mà tỉnh thành của Đam Châu là Kim Lăng. Tuy rằng Đam Châu chịu tầm ảnh hưởng của kinh tế và chính trị ở những giai đoạn cuối cuộc thay đổi trào lưu ở đế quốc Đường Tống, nhưng tỉnh thành Kim Lăng lại nổi tiếng với những sự kiện lịch sử có tầm ảnh hưởng cả nước.

Nhưng A Điêu đã lâu không nhớ tên tỉnh thành này, thậm chí những ký ức mơ hồ về tuổi thơ cũng gần như biến mất, nay chợt bị nhắc tới… Dường như, ký ức nào đó sắp ùa ra, nhưng cô lại đè nó xuống, dồn dập hỏi: “Cái này có ảnh hưởng gì sao ạ? Trước kia, em đều đi học ở trường này.”

“Nói không có ảnh hưởng cũng là không có khả năng, bởi vì em là người ở Kim Lăng, hộ khẩu lại không ở huyện Kỳ Sơn này. Trước kia, nó đúng là không có việc gì, dựa theo luật pháp cũ, hộ khẩu ở trên tỉnh thành là có thể ứng tuyển ở huyện dưới mà không bị hạn chế ở cuộc thi tuyển sinh đầu vào. Thế nhưng ngược lại, người ở dưới huyện lại không thể thi ứng tuyển vào những trường ở trên tỉnh thành. Hiện tại, triều đình đã ra lệnh cấm, các nơi tuyển sinh đầu vào phải theo tuyến*, không được lẫn lộn, nên hộ khẩu ở đâu liền học ở đó. Nếu có ẩn tình, chủ hộ khẩu phải đăng ký làm thủ tục với Bộ Hộ* cùng bộ giáo dục, mọi trường hợp cần phải được xét duyệt và thông qua thì mới có thể nhập học vào các trường cấp ba ở quận huyện.”

(Tuyển sinh theo tuyến: học đúng tuyến là trong trường hợp học sinh đăng kí học ở trường phải có sổ hộ khẩu tại nơi có trường học muốn đăng ký. Hộ trú ở quận nào thì học trường quận đó.

Bộ Hộ – 戸部: là tên gọi của một cơ quan hành chính thời kỳ phong kiến, tương đương với Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch Đầu tư, Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp ngày nay ở Việt Nam.)

“Lại nói tiếp, cái hộ khẩu này của em là một ưu thế đó. Những kẻ giàu có phải bỏ ra rất nhiều tiền để mua bán tài sản và đầu tư nhà đất mới có thể đáp ứng được các quy tắc được châu phủ định ra, chỉ nhằm có thể được di dời hộ khẩu, để con cái họ có thể vào tỉnh thành đi học. Em này…”

Các giáo viên hiểu rõ tầm quan trọng của nguồn tài nguyên giáo dục hơn bất kỳ ai. Do tầm quan trọng của phân tuyến trường học theo hộ khẩu, vì tránh những trường hợp luồn lách học trái tuyến, luật pháp triều đình đã nâng độ bảo mật của tất cả tin tức về học sinh ở bộ giáo dục, cho dù là giáo viên của trường học cũng không có quyền hạn xem xét, cho nên hầu hết các giáo viên cũng không biết hộ tịch cùng gia đình tư liệu của học sinh trong lớp học.

Nghe vậy cô liền nhận ra, giọng nói của giáo viên này mang theo chút hâm mộ.

Để có thể có được hộ khẩu ở Kim Lăng, bỏ ra trăm vạn tinh tệ chưa chắc đã di dời được.

Nhưng A Điêu biểu tình như vừa giẫm phải phân chó vậy, “Thưa thầy, thực sự không có biện pháp khác sao ạ?”

Giáo viên thật nhanh cũng hiểu rõ chỗ khó xử của A Điêu. Là con nhà tỉnh thành lại phải sống ở huyện thành nhỏ nơi hẻo lánh xa xôi thuộc tuyến mười tám này, sau lưng tự nhiên cũng có chút lý do khó nói, cũng chẳng trách A Điêu lại rối rắm như vậy. Thấy vậy, giáo viên nghiêm mặt nói: “Nếu như em không có biện pháp nhập học ở bên Kim Lăng, hiện tại em chỉ có thể đi tới Kim Lăng… Mau chóng hoàn thành các thủ tục tương quan, chỉ cần em cùng chủ hộ đi xử lý các hồ sơ giấy tờ, quan nha châu phủ cũng sẽ không gây khó xử. Nói cho cùng thì em cũng chỉ di dời xuống, chứ không phải chuyển hộ khẩu lên trên.”

Dù nghe được đây không phải là việc khó gì, nhưng A Điêu vẫn không yên lòng lắm. Cô chỉ đành miễn cưỡng ứng phó vài câu, rồi xin giáo viên cho một phần công văn, để tiện cho cô đi giải quyết hồ sơ…

Nhìn A Điêu kéo vali một người rời đi, Triệu Dân liền muốn an ủi vài câu, nhưng lại bị người nhà kéo đi đăng ký.

“Cô bé kia không phải là học sinh đứng nhất trường hay sao?”

“Đúng rồi, là hạng nhất trường, trước kia thường được trường tuyên dương nên phụ huynh có nhìn thấy.”

“Ồ, nguyên lai người trong tỉnh thành, vậy cô bé có thể đi học ở trường trong tỉnh thành?”

“Cô đúng là suy nghĩ nhiều, số lượng tuyển sinh mỗi năm của các trường học trong tỉnh thành là rất ít. Những kẻ có tiền trên khắp Đam Châu đều muốn nhét con mình vào danh sách ứng tuyển. Dù có thành tích tốt, thì cô bé cũng chỉ là hạng nhất ở trường làng mà thôi. Cho dù cô bé có hộ khẩu ở tỉnh thành cũng vô dụng, thì cũng chưa chắc đã xin được một suất để nhập học, người đứng xếp hàng đều đến chờ mấy năm. Trường hợp này, tôi nghĩ cô bé cũng chỉ có thể nắm chặt thời gian hoàn thành các thủ tục cần thiết rồi quay lại đây nhập học… Nhưng đống thủ tục này rắc rối lắm, người lớn còn muốn phát điên, cô bé này còn nhỏ cái gì cũng không hiểu, sợ là làm không kịp. Nếu bỏ lỡ thời gian tuyển nhận, nói không chừng cô bé cuối cùng ngay cả đi học cũng không được. Giáo viên vừa rồi có thông báo, thời gian tuyển sinh bắt đầu vào nửa tháng sau đó.”

“Cũng không biết gia đình cô bé đã làm gì, mà lại khiến người lưu lạc như vậy, thật là vô trách nhiệm.”

“Cô bé hình như là trẻ mồ côi… Được lão đạo sĩ nhận nuôi. Trước kia, người ta có nhắc tới tiểu đạo cô mang điềm xui chuyên làm tang sự cho người chết, chính là cô bé… bị người nhà vứt bỏ, khó trách ba mẹ Triệu Dân không cho cậu bé đi qua đó.”

Có người cảm thấy đáng tiếc, có người vui sướng khi người gặp họa, cũng có người làm người nhà bớt nói một hai câu để tích đức một tí, đừng thiếu đạo đức như vậy.

Giữa lúc ồn ào nhốn nháo, cuối cùng những người này vẫn tập trung vào vấn đề học hành của con em mình.

──────── ⋆⋅⋅⋆ ────────

Trong trường, ai cũng ầm ĩ ồn ào, cổng trường lại an tĩnh.

Bác bảo vệ ở cổng trường thấy được một cô bé lẻ loi kéo vali đi đến sạp bán khoai lang nướng trước cổng. Cô mua một củ nhưng không ăn mà cầm nó phủng trong tay, ngồi xổm ở bên đường.