Tại cuộc họp thảo luận vụ án, Điêu Thư Chân đưa ra bản phác họa tâm lý tội phạm của ba vụ án giết người tại thành phố C.
Hung thủ là nữ, tuổi từ hai mươi đến hai lăm, vóc người nhỏ nhắn, chiều cao
từ 160-165cm. Cư ngụ tại tỉnh, không sống cùng người lớn trong gia đình, thuê nhà ở một mình hoặc ở chung với bạn cùng tuổi. Từng học đại học,
chỉ số thông minh cao. Ngoại hình tươm tất, quan tâm đến hình tượng cá
nhân. Hoàn cảnh trưởng thành phức tạp, thiếu sự tương tác giữa các thành viên trong gia đình, cha có khuynh hướng bạo lực, mẹ thích kiểm soát,
đặt mục tiêu cao cho con gái. Khả năng giao tiếp khá tốt nhưng có ác ý
và thành kiến với đàn ông, ít giao du với người khác phái, bạn bè cùng
giới chiếm đa số. Thời gian gần đây, vì áp lực trong tình cảm và thay
đổi hoàn cảnh dẫn đến rối loạn liên quan đến stress, từ đó trút hết nỗi
oán hận lên những người có liên quan. Người này rất quan tâm đến hình
tượng bên ngoài của bản thân, ăn mặc gọn gàng, sạch sẽ, điều kiện ngoại
hình bẩm sinh tốt. Lúc bị bắt rất có thể sẽ mặc áo sơ-mi trắng hai hàng
cúc và váy ngắn màu đỏ.
Căn cứ vào phân tích hiện trường vụ án
thì hung thủ là kẻ gây án có tính tổ chức điển hình. Kế hoạch tỉ mỉ,
logic chặt chẽ, nhằm vào nhược điểm của nạn nhân mà vạch ra từng kế
hoạch tương ứng, không ngừng tích lũy kinh nghiệm, rèn luyện kỹ năng gây án trong quá trình hành động thực tiễn, có năng lực phản trinh sát cao.
Sau khi thử sức với vụ án đầu tiên, hung thủ không chỉ thỏa mãn với việc
trút giận mà còn đạt được khoái cảm từ hành động ngược đãi nạn nhân, thủ đoạn gây án từ từ thăng cấp, phơi bày thi thể của một giáo viên trung
học ngay tại nơi công tác với tư thế sỉ nhục, dụ kẻ lừa tình đi chặt xác rồi vứt ở nơi tổ chức hôn lễ chính là bằng chứng rõ nét.
Hung
thủ có hành vi hạ thấp thân phận xã hội, phơi bày bí mật và sự riêng tư
của nạn nhân, không chỉ sát hại nạn nhân về mặt sinh lý mà còn muốn hủy
hoại hình tượng và địa vị xã hội của họ. Hành vi nhổ cỏ tận gốc thế này
phản ánh khả năng hung thủ mắc một hoặc nhiều loại rối loạn hoang tưởng. Có ham muốn ngược đãi xác chết mãnh liệt, có thể sinh ra cảm giác phấn
khởi từ sự đau khổ của người khác.
Từ địa điểm vứt xác, có thể
thấy hung thủ có sự hiểu biết tương đối về hành lang ngắm cảnh ven sông
và trường trung học Hồng Tinh, thậm chí còn biết nơi vứt trẻ sơ sinh hơn hai mươi năm về trước. Nhưng vì tính cẩn thận nên khả năng cao là hung
thủ không gây án tại địa điểm gần nơi cư trú mà nhất định sẽ đến thành
phố khác sau khi vụ án xảy ra. Trong đó, khả năng hung thủ ở tại tỉnh,
nơi cách thành phố C không xa, là lớn nhất.
Còn về suy đoán độ
tuổi và chiều cao của hung thủ. Xét thấy vụ án chôn sống bà cụ là vụ án
chưa từng có tiền lệ tại thành phố C, thậm chí cả tỉnh, không thể liên
hệ với những vụ án trước đây, khả năng rất cao hung thủ chỉ mới gây án
lần đầu. Tổng hợp các điều kiện như ngoại hình tốt, trình độ giáo dục
bậc đại học mà xem xét thì nếu hung thủ khá lớn tuổi, đã vào đời hoặc
lập gia đình thì sự phẫn nộ, bất mãn do bị cha ngược đãi thời thơ ấu có
thể sẽ bị phân tán qua việc thành lập các mối quan hệ với người khác
hoặc đạt được thành tựu trong sự nghiệp. Thế nên suy đoán hung thủ nhất
định là một người trẻ tuổi, chưa trải đời, hơn nữa còn là lần đầu tiên
gây án.
Mà căn cứ vào hoạt động dựng lại hiện trường trước đó thì hung thủ cần phải cải trang thành học sinh trung học để dụ dỗ Triệu
Quốc Hoa, thế thì vóc người nhất định sẽ không quá cao lớn. Cho dù đối
tượng là cụ bà bảy mươi tuổi, hung thủ cũng không dùng cách tấn công
trực tiếp mà lựa chọn phương pháp dụ dỗ. Điều này phần nào chứng minh
hung thủ không đủ tự tin vào bản thân, có thể vóc người tương đối nhỏ
nhắn.
Tuy hung thủ có tư duy rành mạch, hết sức bình tĩnh, cẩn
thận trong quá trình thực hiện hành vi phạm tội, xử lí hiện trường vụ án vô cùng hoàn hảo, không để lại bất kì dấu vết gì, thể hiện chỉ số thông minh và năng lực khống chế cảm xúc vượt xa người bình thường, thế nhưng Điêu Thư Chân vẫn cho rằng những điều ấy không chứng tỏ hung thủ không
có vấn đề về tâm lý.
Những hành vi ngược đãi của hung thủ với nạn nhân cho thấy khả năng rất cao người này lớn lên trong hoàn cảnh gia
đình thiếu thốn tình thương. Tính cách cực đoan có thù tất báo này rất
có thể có liên quan đến người cha thích chi phối và người mẹ thích kiểm
soát. Có thể hung thủ lớn lên trong một gia đình giai cấp làm công ăn
lương thoạt trông khá bình thường, cha mẹ hai bên đều có công việc ổn
định, con gái thông minh, thành tích xuất sắc. Nhưng người cha thường
xuyên vắng mặt, mối liên hệ duy nhất của ông ta với gia đình chính là
trút hết những cảm xúc bất mãn bên ngoài lên người vợ con bằng bạo lực.
Người mẹ cực kì sĩ diện, trong lòng thường oán hận người khác, chuyển
hết sự bất mãn với gia đình, với cuộc đời thành hy vọng thúc ép con gái
trở nên nổi bật. Vì thế, mặt ngoài hung thủ có thể có IQ, EQ cao, thành
tích học tập xuất sắc nhưng bên trong thì lại cực kì thiếu tình cảm êm
dịu và cảm giác an toàn, có tuổi thơ và thời thiếu niên vô cùng đau
buồn.
Xét từ động cơ gây án của hung thủ, trước khi vụ án xảy ra, hung thủ bị suy sụp nặng nề trong cuộc sống, khiến tâm lý bực bội, đau
buồn trở nên tiêu cực hơn, đây cũng là nguyên nhân thúc đẩy hung thủ gây án. Động cơ gây án chủ yếu là: một, trút hết cảm xúc phẫn nộ và bất mãn đối với sự bất công nào đó của xã hội; hai, báo thù cho người chết, trả thù những ai từng làm hại đến người chết. Người chết có liên quan đến
cả ba vụ án này là Diệp Cửu, người cháu gái từng suýt bị bà nội chôn
sống, học sinh từng bị giáo viên xâm hại, cô gái ngây thơ từng bị kẻ lừa đảo lợi dụng. Chắc hẳn Diệp Cửu có mối liên quan sâu sắc với hung thủ,
ít nhất cũng là bạn thân, rất có thể là người yêu. Nhưng cũng không loại trừ khả năng hung thủ chỉ là người quen, yêu đơn phương Diệp Cửu, xuất
phát từ động cơ báo thù cho Diệp Cửu mà sát hại ba nạn nhân. Thứ ba, hủy hoại danh dự nạn nhân, vạch trần mặt đen tối không ai biết của họ, trả
lại cho nạn nhân gấp đôi nỗi đau mình phải chịu đựng. Điều này chứng tỏ
dưới sự thôi thúc của nỗi đau khổ cực đoan, tính công kích và xúc động
của hung thủ trở nên mãnh liệt, coi thường quy định của pháp luật và
chuẩn mực đạo đức của xã hội [1].
Sau khi giảng giải xong hết, Điêu Thư Chân nhìn chung quanh một lượt, hỏi: "Mọi người còn thắc mắc gì cần giải đáp không?"
Hách Nhân mắt thâm quầng, mặt hốc hác, rõ là do công tác với cường độ cao
suốt một tháng này gây ra. Nhưng hồ sơ tâm lý tội phạm của Điêu Thư Chân đã chỉ rõ phương hướng, khiến anh ta có cảm giác hưng phấn như nhìn đến tia sáng hy vọng.
"Theo như lời cô thì hung thủ là phụ nữ. Nhưng tôi cảm thấy hung thủ là đàn ông có vẻ ngoài thiên nữ tính hơn, nếu
không thì làm sao giải thích mối quan hệ giữa cô ta với người có liên
quan đến cả ba vụ án là Diệp Cửu đây? Tôi chỉ nghe nói phụ nữ giết người xuất phát từ sự ghen tuông với một người phụ nữ khác vì một gã đàn ông
thôi. Nhưng một cô gái, vì trả thù cho một cô gái khác mà giết người,
trước giờ tôi chưa từng nghe nói." Hách Nhân đưa ra nghi ngờ.
"Đúng vậy. Mọi người thường cho rằng phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ có vóc người
nhỏ nhắn, ngoại hình xinh xắn là đối tượng yếu đuối cần được bảo hộ. Lớp màu sắc tự vệ này khiến hung thủ thật sự bao lần tránh thoát được lưới
pháp luật." Điêu Thư Chân nở nụ cười, "Quả thật, trong một xã hội mà
quyền lực giữa hai giới cực kì mất cân bằng, tài nguyên mà tập thể đàn
ông chiếm hữu có ưu thế áp đảo so với tập thể phụ nữ. Vì thế, phụ nữ vẫn luôn bị đặt trong mối quan hệ cạnh tranh tiềm tàng xoay chung quanh đàn ông, mối quan hệ xã hội giữa những người cùng giới với nhau đương nhiên sẽ vô cùng yếu ớt."[2]
"Nhưng chúng ta đừng quên, hung thủ trong các vụ án này vô cùng đặc biệt. Thứ nhất, vì nguyên nhân gia đình mà cô ta có nỗi sợ hãi tiềm tàng và cực kì ghét đàn ông, không thể nào phát
triển được mối quan hệ thân mật với người khác phái. Mà cô ta lại sống
trong một hoàn cảnh tương đối thoáng và cởi mở, sẽ không có thành kiến
với đồng tính luyến ái. Rất có thể cô ta đã nhận được tình cảm dịu dàng, ôn hòa từ người đồng giới. Thứ hai, cô ta còn trẻ, vẫn chưa bước vào
đời, chưa bị xã hội tiêu dùng và quan niệm tình yêu, hôn nhân thế tục
ảnh hưởng, vẫn giữ được thái độ hồn nhiên mà chân thành đối với tình
cảm. Thế nên, khi tình cảm này đi hướng tiêu vong, đặc điểm tính cách
vốn đã cố chấp càng trở nên mãnh liệt hơn nữa, từ đó thúc đẩy cô ta thực hiện hành vi cực đoan là giết người. Thứ ba..."
Đoạn, cô tạm
dừng một chốc, đang định tiếp lời thì giọng nói trong trẻo, mát lạnh của Tống Ngọc Thành đã chen ngang: "Thứ ba, trên thế giới này thật sự có
thứ tình cảm chân thành mà điên cuồng, vượt qua rào cản tuổi tác, giới
tính, địa vị xã hội, hoàn toàn không liên quan đến lợi ích kinh tế. Mà
thứ tình cảm này, tồn tại giữa hai cô gái, không phải chuyện gì kì
quái."
Điêu Thư Chân nhìn qua, cười cong mắt. Đôi con ngươi màu
hổ phách sáng long lanh như dòng nước suối trong veo, lấp lánh. Tống
Ngọc Thành lặng lẽ đối mặt với cô. Đây là cuộc họp chuyên án có mười mấy người tham gia, nhưng bối cảnh chung quanh như đã phai nhạt, chỉ còn
lại thứ tình cảm dịu dàng, ấm áp lặng lẽ chảy xuôi giữa hai người các
cô. Không khí lúc này cực kì tĩnh lặng, tưởng chừng có thể nghe được
tiếng những hạt bụi chậm rãi rơi xuống từ lá điều hòa, như đang tấu lên
giai điệu nào đó nhẹ nhàng, êm ái.
Tự dưng Hách Nhân có cảm giác như cơm trưa mình ăn hơi nhiều, khiến dạ dày trào ngược, nóng ran.
"Sao mà không kì..." Một cảnh sát trẻ tuổi lầm bầm, "Thật sự chưa bao giờ nghe thấy hay chứng kiến chuyện kiểu này."
Hách Nhân đập xấp hồ sơ vụ án mỏng lên trán cậu chàng kia, tức giận trào
phúng: "Mẹ nó, con mắt cậu như vầy rốt cuộc làm sao mà lên làm cảnh sát
được hay vậy!"
Chuyện lù lù ngay trước mắt còn nhìn không ra!
Quả nhiên, lời con gái nói toàn dối trá cả - tôi không thích người sống
nghĩa là tôi không thích người sống (là anh đây). Hách Nhân tự giận dỗi
mà nghĩ, trách sao cha mẹ đặt cho cái tên này, không may mắn chút nào.
"Nếu dựa theo bản phác họa tâm lý tội phạm nói trên thì hung thủ mang quyết
tâm báo thù sâu sắc, không màng bất kì điều gì này có thể sẽ tiếp tục ra tay." Điêu Thư Chân dự đoán, "Khả năng cao là có liên quan đến người
nào đó khiến Diệp Cửu tự sát."
Sau cuộc họp chuyên án, cảnh sát đề ra phương án hành động như sau:
Thứ nhất, tiến hành điều tra manh mối của ba vụ án một lần nữa, tập trung
tìm ra điểm chung mà không thể phát hiện khi điều tra riêng lẻ từng vụ.
Thứ hai, điều tra lại chuyện Diệp Cửu tự sát, trọng điểm là trước khi tự
sát có chịu kích thích mãnh liệt hay bị ai bắt nạt, lợi dụng hay không.
Điều tra cuộc đời và các mối quan hệ xã hội của Diệp Cửu, liệu có bạn bè thân thiết hay người yêu. Nếu thật sự có nạn nhân gặp nguy hiểm, có khả năng bị hung thủ sát hại thì âm thầm theo dõi, bảo vệ bên cạnh, sẵn
sàng bắt giữ hung thủ bất kì lúc nào.
Thứ ba, căn cứ vào hồ sơ
tâm lý tội phạm mà Điêu Thư Chân lập ra, tiến hành sàng lọc, điều tra
những người phù hợp trong phạm vi cả tỉnh.
Lần này, cảnh sát đã
hoàn toàn lật ngược tình thế bất lợi kẻ thù ngoài sáng mà ta nấp trong
tối. Một tấm lưới săn lớn vô hình đang lặng lẽ giăng lên, chực chờ cơ
hội sử dụng.
Đối tượng thông minh, xảo quyệt, giờ đây nên lộ diện.
_____________
Tác giả:
[1] Phàn Kỳ (2000). Nghiên cứu nhân cách của 1557 trường hợp tội phạm vi phạm pháp luật, Khoa học Tâm lý, 55-58+126.
[2] Chizuko Ueno (2015). Căm ghét phụ nữ: Sự căm ghét phụ nữ tại Nhật Bản, Hiệu sách Thượng Hải Tam Liên.
Hách Nhân: Tôi, Hách Nhân, nam chính. Thân cao 191cm, tướng mạo ngời ngời,
cơ bụng tám múi, là đội trưởng đại đội cảnh sát, thanh niên tài tuấn,
tương lai xán lạn. Tại sao tác dụng duy nhất trong truyện này lại là ăn
cơm chó?
Hách Nhân: Xin lỗi đi lộn kênh...
_____________
Phần bình luận dưới truyện ở TG:
User Nghe Đồn Dưới Gầm Giường Của Bạn Có Một Cái Bánh Chưng: A: Tại sao phác họa được quần áo lúc bị bắt của hung thủ? *hèn mọn cầu giải đáp*
*Alex: Đây cũng là thắc mắc của toi.
Tác giả trả lời: Có liên quan đến mô hình tư duy của hung thủ ấy. Nói đơn giản
thì căn cứ vào nhận dạng bản thân trong lòng hung thủ, có thể suy đoán
ra được đại khái cách ăn mặc của hắn. Ví dụ như một hung thủ tự cho mình là phần tử trí thức nhưng thực tế lại có trình độ học vấn thấp có thể
sẽ vô thức bắt chước theo cách ăn mặc của các giáo sư, tỷ như áo sơ-mi
trắng, xách cặp táp chẳng hạn. Hung thủ hướng đến mục tiêu trở thành
cảnh sát có thể sẽ có loại xe cùng nhãn hiệu với xe cảnh sát. Người bảo
thủ, cứng nhắc thì chắc chắn khả năng mặc váy dài sẽ cao hơn là váy
ngắn. Hung thủ có rối loạn tâm thần thì khả năng quần áo xốc xếch, lôi
thôi sẽ tương đối cao. Đại khái thì quần áo bên ngoài cũng chỉ là phản
ánh nhận dạng bản thân bên trong. Đương nhiên, tiểu thuyết thì nhất định phải có phần khoa trương rồi.