Đương nhiên Ngô Khảo Ký sẽ không thể nào biết được cong cong quấn quấn
trong quan trường cũng như triều đình quân cơ Đại Tống . Hắn chỉ phát
mộng khi nhân được tin tức của Ngô Khảo Tích , quân Tống vậy mà phát
binh một vạn tiến đánh Ngô Châu.
Trong thư là Ngô Khảo Tích hỏi
qua ý kiến của Ngô Khảo Ký nên làm gì và trình bày ý kiến của Ngô Khảo
Tích là nên đánh Liễu Châu chặn đường lui của quân Trương Thủ Tiết.
Nói đến Ngô Khảo Tước và Ngô Khảo Tích tuy cùng là đóng quân ở Ải Côn Lôn
nhưng thuộc hai hệ thống và không chịu quyền quản lý của nhau, có sự độc lập nhất định. Nói cách khác cả hai ngươi ngang cấp và cùng chịu điều
phối chung của Lý Thường Kiệt . Cho nên mọi quyết định cả hai người sẽ
thương lượng và bàn bạc ý kiến chứ không có quyền ra lệnh cho đối
phương.
Nghe thì có vẻ rất loạn nhưng thực tế tính linh động cực cao.
Nói như thế nào đây, hệ thống quân sự của Đại Việt lúc này và Đại Tống rất
rất khác biệt. Ví như cùng một sự việc trên chiến trường thì Võ tướng
nước Tống cực kỳ bị động, đánh hay lui, đánh ra sao đánh như thế nào đều phải cấp báo về cấp cao hơn, cấp cao hơn lại báo về Binh Bộ, Binh Bộ
lại tham khảo Nội Các cùng ý kiến của Tống Hoàng đế, sau đó Từ hoàng đế
lại ban lệnh chỉ đạo tướng ngoài tiền phương đánh trận. Nói thật cách
đánh này sẽ làm bỏ lỡ nhiều chiến cơ, không tiện cho tiến công dã chiến
vì tiến công thường chiến trường sẽ cực kỳ biến đổi nhiều và không thể
chờ đợi điều lệnh từ triều đình.
Nhưng cách điều hành quân sự
của người Tống không phải không có lý do. Triệu Khuông Dận là xuất thân
binh nghiệp trong lúc cầm quân nơi tiền tuyến quay ngược giáo chiếm tấn
công kinh sư mà lên ngôi. Chính vì vậy hơn ai hết Triệu Khuông Dận hiểu
được mối nguy hại của võ tướng khi nắm quá vững binh quyền, rất dễ làm
phản và… sẽ làm phản thành công.
Chính vì điều này mà Triệu
Khuông Dận cũng như các đời vua Tống luôn luôn dè chừng các Võ tướng,
dùng quan văn ức quan Võ, mọi sự chỉ đạo chiến trận buồn cười thay toàn
là quan văn không biết gì nhúng tay. Ở nước tống người nắm quyền binh mã không phải Võ Tướng mà là cách Giáo Úy mỗi vị nắm tầm 1 ngàn quân không thể lật nên bọt nước gì.
Tướng quân nhà Tống thì nằm ở Kinh
thành, nhà cửa vợ con đều nằm dưới sự kiểm soát của triều đình, lúc nào
đất nước cần thì Võ Tướng được chỉ định sẽ xuất binh. Tất nhiên ở Tống
cũng có một vài ngoại lệ điển hình là Dương gia đời đời thủ Thái Nguyên
chống quân phương Bắc, tuy vậy, gia đình này luôn bị triều đình nhà Tống nghi kỵ, gây khó khăn và thường bị các gian thần trong triều hãm hại.
Cái chết của Dương Kế Nghiệp cùng 5 người con trai không phải không có
bàn tay triều đình trung ương của Tống triều. Cái gì mà Dương gia quân
hay Nhạc gia quân của Nhạc Phi đó chỉ là dân gian truyền tụng trong tiểu thuyết, với một triều đình trung ương phong kiến tập quyền ở mức cao độ như Tống triều nếu có tư binh nhiều như vậy thì bị buộc tội phản quốc
lâu rồi.
Nói chung sau khi Dương Kế Nghiệp đi đời nhà ma thì hệ
thống đời đời trấn thủ biên ải của các tướng gia nhà Tống cáo phó lâm
chung, đến đời thứ ba nhà họ Dương chính là Dương Văn Quảng thì Dương
gia cũng chỉ là hữu danh vô thực ở Thái Nguyên mà thôi. Thậm chí đến đời thứ 5 của nhà Họ Dương là Dương Tái Hưng thậm chí còn theo Tào Thành
làm phản, nếu không có Nhạc Phi chiêu hàng được thì đúng là Dương gia
thanh danh cũng đi đời nha ma.
Nhưng cách điều quân kiểu này của nhà Tống có một cái lợi nho nhỏ đó là ở chữ ổn, tuy đánh kiểu này sẽ bỏ lỡ chiến cơ khó mà dã chiến tiến công nhưng nếu để phòng thủ phản công
lại là rất thỏa. Chính vì hệ thống tường không hiểu quân, quân không
biết tướng như trên cho nên nếu muốn để một vị tướng quân đem quân chinh phạt là khó khăn. Nhưng muốn phòng thủ thành trì xem ra vẫn rất ổn. Mà
đã phòng thủ thành trì là việc đánh giài hơi và tiêu hao chiến. Về tiêu
hao chiến nước Tống chưa suwowk bất kì nước nào vì họ luôn tự phụ là
mình giàu có.
Cho nên có thể hiểu một điều hệ thống quân sự của
người Tống không phải là tồi tệ hết mức, mà cách tư duy chiến thuật của
họ kỳ khôi mà thôi. Họ cũng tự biết lỗ hổng quân sự của mình và cố tình
thay đổi sách lược để khỏa lấp lỗ hổng đó. Người Tống không hề ngu dốt,
họ hiểu được sự tồi tệ của việc quan Văn chọc tay vào việc của quan Võ,
họ hiểu được việc bất cập của quân tướng không hiểu nhau. Nhưng vì cái
gọi là “tổ huấn” của đời đời nhà họ Triệu thì các Vua Tống sẽ không
triệt để thay đổi tận gốc vấn đề yếu kém quân sự. Thay vào đó họ sẽ tìm
cách làm sao lươn lẹo để khỏa lấp lỗ hổng quân sự trên. — QUẢNG CÁO —
Hệ thống quân sự Đại Việt thì có chút đặc biệt, trong khi nhà Tống là dùng Văn ức võ, Văn nhân can thiệp và chỉ đạo Võ Tướng thì ở Đại Việt ngược
lại, Văn làm việc vủa quan Văn, Võ làm việc của quan Võ. Nhưng Đại Việt
không phải không có yếu điểm trong hệ thống quân sự của mình.
Chính quyền nhà Lý đang là thời kỳ quá độ lên Trung Ương Tập Quyền Phong Kiến từ chế độ Cát Cứ Phân Quyền. Và cái bóng của cát cứ phân quyền với các
địa phương quân phiệt thế gia vẫn rất rất lớn. Cho nên hệ thống quân sự
của Đại Việt có vẻ hơi rời rạc.
Mặc dù Đại Việt có hệ thống quân thường trực Thiên tử quân lên đến 3,6 vạn người, nhưng có một nửa lại
dùng để đề phòng hay chấn áp các thế lực quân phiệt ngo nghoe. Không có
hệ thống Biên quân chính quy mà chỉ cùng thổ binh để phòng ngự biên
giới. Cho nên biên giơi Đại Việt thời Lý có vững chắc hay không lại dựa
cả vào sự trung thành hay không của các thổ binh kê động thủ lĩnh. Điều
này rất rất bất cập khi một đất nước không có quân chính quy thường trực ở Biên Ải.
Thành thử ra từ thời Lý đến thời Trần, hễ có chiên
tranh với phương Bắc à chỉ trong vài ngày chiến trường lại sát hẳn Thăng Long thành. Việc có vài trận đánh phòng thủ nơi biên giới là có. Nhưng
đều là vua quan Lý -Trần dẫn quân từ Thăng Long mà đi tới Biên Ải nghênh địch.
Lý – Trần thời kỳ, đặc biệt là thời Lý, tướng ngoài chiến trường có rất nhiều quyền lực, công thủ hay đánh với chiến thuật nào
thường là rất tự chủ. “Bề trên” ở Long thành chỉ can thiệp đại loại như
đánh hay hòa, còn việc đánh ra sao hay đánh như thế nào tuyệt nhiên
không can dự.
Nói vậy để hiểu cánh quân của Ngô Khảo Ký và Ngô
Khảo Tích khá linh động và tự do, cũng như cánh quân của Thân Cảnh Phúc
vậy. Đánh ra sao là chuyện của các tướng chỉ là cần tuân thủ mục tiêu
chung là được. Cách làm này có lợi cũng có hại, có lợi đó chính là nếu
tướng quân giỏi, có bản lĩnh, hiểu thời cơ sẽ luôn chủ động bắt được
thời cơ. Nhưng nếu chỉ huy là người kém cỏi thì rất dễ mắc sai lầm chiến thuật. Tất nhiên hệ thống nào cũng có lợi và hại đan xen chẳng một hệ
thống nào là hoàn chỉnh nhiều mặt. Nhưng xem ra hệ thống của Đại Việt có phần dễ thở hơn cho các vị Tướng cầm quân. Chỉ cần tổng chỉ huy như Lý
Thường Kiệt biết dùng người đúng và phân bố các vị tướng quân đúng sở
trường thì bọn họ hoàn toàn có thể tự phát huy sở trường và chớp thời cơ dành chiến thằng.
Ví nhủ Ngô Khảo Tích và Ngô Khảo Ký cả hai có nhiệm vụ khác nhau. Ngô Khảo Ký thiệt công thủ thành trì cho nên Ải Côn Lôn thủ bị hay tấn công Liễu Châu phải là Ngô Khảo Ký chỉ huy. Ngô Khảo Tích giỏi dã chiến hành quân tập kích thì việc dã chiến phải nghe Ngô
Khảo Tích. Đó là cái hay của cách dùng người ở Đại Việt .
Lúc
này thủ ở Côn Lôn Ải là 5 ngàn tinh binh mã tráng của Ngô Khảo Ký với
đầy đủ khí giới thủ thành tân tiến nhất đã mang đến từ lâu. Nhưng một
vạn quân của Ngô Khảo Tích lại ra ngoài cổng Côn Lôn đóng quân ở Bình
nguyên dưới chân núi Kiều Vân cách Côn Lôn 10 dặm về phía Tây. Cả hai
tạo thành thế ỉ dốc nhìn chằm chằm về Liễu Châu.
Liễu Châu muốn
đem quân đánh Ngô Khảo Tích sẽ bị quân của Ngô Khảo Ký tập kích bên
cánh, mà nếu Trương Thủ Tiết cả gan tấn công Ải Côn Lôn thì đảm bảo hắn
có đi không có về.
Nhưng vấn đề là cả Ngô Khảo Ký và Ngô Khảo
Tích với cả gần 2 vạn quân đang nhìn chằm chằm Liễu Châu mà tên Trương
Thủ Tiết dám mang quân đi đánh Ngô Châu thì đây là một điều không thể
nào tin nổi. Đến ngay cả mù quân sự như Ngô Khảo Ký cũng không thể nào
tin đây là sự thực.
— QUẢNG CÁO —
“ Trịnh huynh, tin cấp báo về bè lũ Trương Thủ Tiết vậy mà bỏ thành Liễu
Châu mang đi tám chín ngàn chủ lực tấn công Ngô Châu. Ta dự chù chuyện
này có trá.. ngươi có thể nhanh nhất thám thính tình hình Liễu Châu, Quế Châu hay không?” Ngô Khảo Ký quay lại hỏi Trịnh Cao.
Không thể
nói Ngô Khảo Ký quá cẩn thận trong chuyện này, nhưng đánh trận không
phải là chuyện đùa, nếu đây là kế nghi binh dụ cho cả Ngô Khảo Ký và Ngô Khảo Tích tấn công Liễu Châu sau đó nhất cử tiêu diệt họ thì không phải là chuyện không thể xảy ra.
“ Đại nhân, quân của Trương Thủ
Tiết chỉ có một vạn, bọn họ nói vống lên là 10 vạn nhưng theo như tiểu
nhân nguồn tin thì chính xác chỉ có một vạn, Liễu Châu thành nhỏ chỉ có
500 quân phòng thủ. Cho nên nếu quân chủ lực Đại Tống không bổ xung thì
nơi này chỉ còn lại không tới hai ngàn người. … Cái chính là tiểu nhân
sợ quân triều đình Đại Tống lại có bổ xung. Nếu không có thì bọn Trương
Thủ Tiết nào dám nghênh ngang tiến đánh Ngô Châu” Trịnh Cao không phải
là không biết tí nào quân sự, hắn thời gian này theo hầu Thân Cảnh Phúc
nên cũng có võ vẽ mà học qua.
“ Đây chính là điểm mà ta e
ngại nhất… chỉ sợ Liễu Châu đã có viện binh. Cái chính là ta khôn đủ
thông tin cho nên cần ngươi khẩn cấp tìm hiểu, trong 2 ngày có được
chăng?” Ngô Khảo Ký lấy làm khó khăn dò hỏi Trịnh Cao.
“ Tiểu
nhân sẽ cố gắng hết sức, thực tế trong Liễu Châu cũng cũng có cơ sở của
tiều nhân, tuy không nhiều nhưng cũng có chút sức lực, việc này cam đoan hai ngày sẽ cho đại nhân câu trả lời” Trịnh Cao nghiêm túc thưa.
“ Được, nếu Trinh huynh hoàn thành việc này, lại là một mẻ công lớn. Ta
lại thiếu Trịnh huynh thêm một ân tình, nói thật hai nhà đã kết thân thì ta cũng không nói nhiều. Bố Chính nhập rất nhiều hàng độc quyền của
người Châu Âu rất có giá trị. Lúc này không cần khách khí, Ngô Khảo Ký
tôi có miếng ăn không để Trịnh gia Quảng Đông đói kém…” Ngô Khảo Ký
trịnh trọng đưa ra hứa hẹn. Hắn rất khôn khéo tách Trịnh Cao khỏi Trịnh
thị Huynh Dương mà nói chuyện.
Mà Trịnh Cao cố gắng nỗ lực bấy lâu cũng chỉ là vì thứ này mà thôi.
“ Cẩn tuân đại nhân chỉ dạy, tiểu biết được lời nói của đại nhân trọng
lượng không rời , việc này cứ bao ở cha chon Trịnh gia chúng tôi” Trịnh
Cao mở cờ trong bụng, theo như cách nói của Ngô Khảo Ký thì chắc chắn
con hàng này lại thủ đồ tốt để buôn bán. Tuy giờ chiến tranh gây ách tắc giao thương nhưng tương lai đâu? Chỉ cần đủ lợi nhuận thì Trịnh Cao hắn sẵn sàng liều mạng già.
Lúc này Trương Thủ Tiết đúng là đang
lung lay trên xe ngựa mà tiến quân Ngô Châu hắn thực sự tức đến hộc máu
mà ngã bệnh. Nhưng kêt cả như vậy hắn vẫn phải tiến quân Ngô Châu, lúc
này Trương Thủ Tiết nếu cáo bệnh sẽ bị nghi ngờ là giả bệnh trốn chiến.
Trong tình hình này không ai tin hắn đột nhiên đang khỏe mạnh mà lâm
bệnh cả.
Nhưng Trương Thủ Tiết lão tướng trận mạc cũng không
phải tay mớ, hắn bày nghi binh trận điều toàn quân chủ lực rất tự tin
đánh Ngô Châu. Điều này sẽ khiến cho quân Đại Việt hoang mang không hiểu tại sao Trương Thủ Tiết có lá gan này.
— QUẢNG CÁO —
Tiếp theo đó Trương Thủ Tiết cũng yêu cầu Lưu Di ở Quế Lâm tập hợp 5 ngàn
tân binh cùng 5 ngàn nông dân phô chương thanh thế tiến về Liễu Châu
đánh lừa quân Đại Việt rằng Liễu Châu có viện binh của triều đình. Như
vậy chỉ cần quân Đại Việt ở Ải Côn Lôn không kịp thời tấn công Liễu Châu để thời gian cho Trương Thủ Tiết hắn đánh hạ Ngô Châu thì mọi chuyện
đại công cáo thành.
Đây là binh đi nước hiểm nhưng Trương Thủ Tiết hắn không thể không đi.