Vườn Cúc Mùa Thu
Dazai Osamu
Bẩm quan. Thưa quan. Ông ấy tàn nhẫn. Tàn nhẫn lắm.
Dạ, nó là thằng đáng ghét. Con người xấu xa. Ôi thôi, không chịu nổi. Không thể
để nó sống được.
Dạ, dạ. Để tôi lấy bình tĩnh bẩm với quan. Không thể
để ông ấy sống được. Ông ấy là kẻ thù của thế gian. Dạ, bất cứ chuyện gì, tôi
cũng nói hết, nói tất cả. Tôi biết chỗ ông ấy ở. Tôi sẽ dẫn đường. Băm vằm đi,
giết ông ấy đi. Ông ấy là thầy của tôi. Là Đức Chúa. Nhưng cùng tuổi với tôi.
Ba mươi bốn tuổi. Tôi chỉ sanh sau ông ấy có hai tháng. Không khác nhau bao
nhiêu. Giữa con người với con người, làm sao có sự kì thị tàn nhẫn như thế đó
được. Vậy mà, cho đến ngày hôm nay, ông ấy đã bắt tôi làm việc cực nhọc chẳng
nương tay, thật là ác độc. Mỉa mai tôi, coi thường tôi hết cỡ. Ôi thôi, không
chịu nổi. Tôi đã ráng chịu đến chỗ mà mình còn có thể chịu được. Khi cần phải
giận mà không giận thì còn gì là con người nữa. Từ trước đến nay, tôi đã âm
thầm bảo vệ ông ấy không biết bao nhiêu lần. Có ai biết đâu. Chính ông ấy, ông
ấy cũng không biết. Không, nhất định ông ấy phải biết. Biết rõ ràng. Chính vì
biết nên ông ấy càng tỏ ra cố tình khinh bỉ tôi. Ông ấy kiêu căng. Ông ấy nhờ
tôi giúp quá nhiều nên ông ấy thấy tức mình. Ông ấy tự kiêu đến độ ngớ ngẩn.
Ông ấy cứ đinh ninh việc được tôi giúp đỡ như là điều nói lên sự thấp kém tồi
tệ của bản thân mình. Ông ấy muốn được mọi người nghĩ rằng ông ấy làm được mọi
việc. Chuyện thật là khùng. Thế gian đâu phải như thế. Muốn sống được trong đời
này, có lúc phải dập đầu như tế sao một người nào đó, có lúc không còn cách nào
hơn là phải chịu khó lần hồi chèn ép người ta mà sống. Ông ấy làm được cái gì
chứ? Không làm được cái gì ráo. Dưới mắt tôi, ông ấy chỉ là một đứa trẻ non
nớt. Nếu không có tôi, ông ấy và đám đệ tử bất tài, ngờ nghệch chắc chắn đã
chết bờ chết bụi ở đâu đó từ lâu rồi. “Cáo có hang, chim có tổ, nhưng con người
ta thì không có chỗ để gối đầu”. Câu đó, câu đó, câu đó đó. Thật là khó chịu
khi phải kể hết mọi chuyện. Thằng Peter nó làm được cái gì chứ? James, John,
Andrew, Thomas, toàn là bọn ngu đần, đi dài dài theo sau ông ấy, nói toàn
chuyện nịnh bợ mùi mẫn nghe mà lạnh xương sống, nào là chuyện thiên đàng, bọn
nó sốt sắng tin tưởng một cách say sưa mấy thứ tầm phào như thế, nếu tiến gần
được đến thiên đàng, chắc bọn nó định trở thành nhiếp chính đại thần hết cả à,
cái bọn ngu ngốc đó. Ngày ngày thiếu bánh mì, nếu không có sự xoay xở của tôi
thì cả bọn chỉ còn cách chết đói thôi, phải không hả? Tôi cứ để cho ông ấy
thuyết giáo, trong khi đó tôi lẩn mình đi thuyết phục quần chúng để thâu tiền
cúng điếu, hoặc gom góp vật dụng từ những người giàu có trong làng, từ chuyện
lo liệu nơi ăn chỗ ở đến chuyện đi mua quần áo hằng ngày, bất kể nhọc nhằn,
điều gì tôi cũng làm hết, vậy mà ông ấy thì đã đành rồi, cả bọn đệ tử ngu ngốc
kia không có ai nói một lời cám ơn với tôi. Không những không nói cám ơn, ông
ấy còn giả vờ như không biết chuyện khổ nhọc thầm kín hằng ngày của tôi, lúc
nào ông ấy cũng nói toàn những chuyện xa xỉ hết mức, ngay cả khi chỉ có hai con
cá và năm ổ bánh mì, ông ấy đã ra lệnh cho tôi chuyện khó khăn động trời là
chia thức ăn cho tất cả đám quần chúng trước mặt. Sau lưng ông ấy, tôi đã phải
xoay xở hết sức cực nhọc, bằng cách này cách kia mới mua được đầy đủ thức ăn.
Phải nói rằng, từ trước đến nay tôi đã nhiều lần giúp ông ấy tạo ra những phép
lạ, làm những ảo thuật không chắc thành công cho lắm. Coi vậy chớ tôi đây nhất
định không phải là người bủn xỉn đâu. Ngược lại, tui còn là người có sở thích
rất thanh cao. Tôi nghĩ ông ấy là người tốt. Dưới mắt tôi, ông ấy giống như một
đứa con nít, không tham lam, nên dẫu tôi có nhọc công dành dụm tiền bạc mỗi
ngày để mua bánh mì, cũng liền bị ông ấy xài lãng phí không chừa một cắc nào,
nhưng tôi không có hận ông ấy đâu. Ông ấy là người tốt. Tôi gốc là một lái buôn
nghèo, nhưng tôi nghĩ mình hiểu được tâm tình của những người sống bằng tinh
thần. Cho nên, dẫu ông ấy có tiêu phí tiền của mà tôi khổ tâm để dành từng chút
vào những chuyện chẳng ra gì đi nữa, tôi cũng không để ý. Không để ý nhưng tôi
nghĩ, vậy thì, đôi lúc có một vài câu nói êm ái với tôi thì cũng được chứ, đằng
này, ông ấy lúc nào cũng tỏ vẻ xấu bụng với tôi. Một lần vào mùa xuân, trong
lúc lang thang trên bãi biển, bất ngờ ông ấy gọi tôi đến bảo. “Tao được mày
giúp đỡ nhiều. Tao hiểu cái buồn của mày. Nhưng, không nên làm mặt khó chịu mãi
như vậy được. Lúc buồn làm ra mặt buồn, đó là cách làm của kẻ ngụy thiện. Đó
chỉ là việc cố ý thay đổi sắc mặt cho người ta thấy, cho người ta biết cái buồn
của mình. Nếu thực sự mày tin ở thượng đế, dẫu trong lúc buồn, mày cần phải giả
bộ như không biết, rửa mặt mày sạch sẽ, bôi dầu lên đầu, cứ mỉm cười là được.
Hiểu không hả? Dẫu người khác không biết được cái buồn của mày, nhưng chỉ cần
cha thật của mày, ở một nơi nào đó mà mắt mày không thấy, biết được lòng mày thì
cũng đủ mãn nguyện rồi chứ. Không phải vậy sao? Buồn, người nào cũng có hết.”.
Ông ấy nói như vậy đó. Nghe vậy, không biết tại sao tôi lại muốn phát khóc,
không phải vậy đâu thầy ơi, dẫu cha trên trời không hiểu được tôi, hoặc thế
gian không biết tôi đi nữa, chỉ cần một mình thầy, nếu thầy hiểu tôi, vậy là
được rồi. Tôi yêu thương thầy. Tôi yêu thương thầy tới độ, dẫu những đệ tử khác
có yêu thương thầy sâu đậm thế nào đi nữa, cũng không thể so sánh với tôi được.
Tôi yêu thương thầy hơn bất cứ ai. Tụi thằng Peter, James, tụi nó nghĩ rằng đi
theo thầy chắc sẽ có điều hay, tụi nó chỉ nghĩ đến chuyện đó. Nhưng chỉ có một
mình tôi biết được. Tôi biết dẫu có đi theo thầy đi chăng nữa cũng chẳng có lợi
ích gì hết. Vậy mà, tôi không thể rời khỏi thầy. Tại sao vậy? Nếu thầy không
còn ở thế gian này, tôi sẽ chết ngay lập tức. Không thể nào sống được. Lúc nào
tôi cũng thầm kín nghĩ đến một điều. Đó là việc thầy từ bỏ bọn đệ tử chẳng ra
gì, thôi giảng những điều gọi là lời dạy của cha trên trời, để thành một thường
dân khiêm tốn, sống suốt một cuộc đời yên bình với mẹ Maria và tôi. Tôi còn giữ
một ngôi nhà nhỏ ở trong làng. Còn có cha mẹ già. Cũng còn có một vườn đào khá
rộng. Mùa xuân, lúc này hoa đào nở thật đẹp. Có thể sống nhàn nhã suốt đời
được. Lúc nào tôi cũng sẽ ở bên cạnh thầy giúp thầy mọi việc. Mong thầy lấy
được một người vợ tốt. Khi tôi nói như vậy, ông ấy cười khỉnh. “Peter và Simon
là bọn đánh cá. Tụi nó làm gì có vườn đào đẹp. James và John cũng là bọn đánh
cá nghèo mạt. Bọn nó sao mà có được một mảnh đất để sống nhàn nhã suốt đời.”
Ông ấy nhỏ giọng lầm bầm một mình rồi tiếp tục lặng lẽ đi trên bãi biển. Chỉ có
lần đó là tôi có dịp trao đổi chuyện tâm tình với ông ấy. Về sau, không bao giờ
ông ấy thổ lộ với tôi một điều gì nữa. Tôi yêu thương ông ấy. Nếu ông ấy chết,
tôi cũng sẽ chết theo. Ông ấy không là của ai hết. Ông ấy là của tôi. Nếu bắt
buộc phải giao ông ấy cho người khác, trước khi giao, tôi sẽ giết ông ấy. Tôi
đã bỏ cha, bỏ mẹ, bỏ nơi chôn nhau cắt rốn, để đi theo ông ấy cho đến bây giờ.
Tôi không tin có thiên đàng. Cũng không tin có thượng đế. Chuyện ông ấy phục
sinh, tôi cũng không tin. Tại sao ông ấy lại là vua của Israel. Bọn đệ tử ngu
đần tin ông ấy là con của thượng đế, nghe ông ấy nói đến cái gọi là phúc âm của
nước trời, cả bọn vui sướng lồng lộn đến độ xấu hổ. Tôi biết bây giờ cả bọn nó
đều thất vọng. Ông ấy đã hứa sẽ làm cho kẻ để cái tôi lên cao phải xuống thấp,
và sẽ nâng kẻ coi mình thấp lên cao, nhưng, trong đời làm gì có chuyện dễ dãi
như vậy. Ông ấy là kẻ nói láo. Nói thật nhiều nhưng từ một đến mười đều là nói
càn nói bậy. Từ đầu, tôi đã không tin những chuyện đó. Tôi chỉ tin vào cái lòng
tốt của ông ấy. Trong đời này không có người nào tốt như vậy. Tôi thành thật
yêu cái lòng tốt của ông ấy. Chỉ có vậy thôi. Tôi không nghĩ đến chuyện được
trả ơn. Tôi cũng không có tâm tính hèn mọn nghĩ rằng cứ đi theo ông ấy, sớm
muộn rồi cũng sẽ được đến gần thiên đàng, chính lúc đó, mình sẽ vinh quang trở
thành quan đại thần cho thiên hạ biết. Chỉ có điều là tôi không muốn rời ông
ấy. Chỉ cần được ở bên cạnh ông ấy, được nghe ông ấy nói, được nhìn hình dáng
của ông ấy, thế là đủ rồi. Và nếu được, kêu ông ấy bỏ chuyện thuyết giáo, cùng
với tôi, chỉ hai người thôi, sống suốt đời mãi mãi bên nhau. Ôi, nếu được như
vậy! Tôi sẽ hạnh phúc biết bao. Tôi chỉ tin cái vui của hiện thế, cái bây giờ,
cái ngay đây. Chuyện phán quyết của đời sau, tôi không mảy may sợ sệt. Sao ông
ấy không chịu tiếp nhận tình cảm chân thành, không vụ lợi của tôi. Thôi, giết
ông ấy đi. Thưa quan. Tôi biết chỗ ông ấy ở. Tôi xin dẫn đường. Ông ấy khinh
miệt tôi, ghét tôi. Tôi bị ghét bỏ. Tôi giúp ông ấy và bọn đệ tử ăn uống, ngày
ngày cứu họ khỏi đói khát, thế tại sao ông ấy lại khinh bỉ, đối xử xấu xa với
tôi như thế. Xin quan lắng nghe. Chuyện sáu ngày hôm trước. Lúc ông ấy dùng cơm
trong nhà của Simon ở Bethany. Con em của con Martha ở trong xóm đó, tên là
Mary mang một bình đá vôi đựng đầy dầu thơm cam-tùng, lén vào trong phòng tiệc,
rồi bất ngờ đổ dầu lên đầu ông ấy, làm ướt đến chân. Vậy mà không những không
xin lỗi, nó còn bình tĩnh khom lưng lấy tóc của mình kỹ lưỡng lau hai chân ướt
của ông ấy. Mùi dầu thơm bốc lên đầy phòng, thật là một cảnh bất thường cho nên
tôi cảm thấy hết sức tức giận, nạt đứa em gái đó là đồ vô lễ. Đây này, áo quần
bị ướt hết như thế này, dầu quý đắt tiền bị đổ hết, mày không thấy uổng hay
sao? Mày, thật là dại dột hết sức. Số dầu đó, giá tới 300 dinarii phải
không, bán số dầu đó sẽ có được 300 dinarii, lấy số tiền đó cho dân nghèo, bọn
chúng sẽ hết sức sung sướng. Sao lại hoang phí như vậy. Tôi đã rầy con bé dữ
dội. Bởi vậy cho nên ông ấy đã quắc mắt nhìn tôi. “Không được rầy con đàn bà
này. Con đàn bà này đã làm một việc thật tốt. Chuyện bố thí tiền bạc cho người
nghèo, từ đây trở đi tụi bây còn có nhiều dịp để làm. Nhưng ta, ta không còn bố
thí được nữa. Không cần phải nói lí do làm gì. Chỉ có một mình con đàn bà này
biết được. Con đàn bà này rót dầu lên thân ta là để chuẩn bị cho đám táng của
ta. Tụi bây cũng cần nên nhớ chuyện này. Trên thế giới, bất cứ nơi đâu, nếu có
chỗ nói đến cuộc đời ngắn ngủi của ta, chắc chắn ở đó, hành động của con đàn bà
này ngày hôm nay cũng sẽ được lưu truyền như một kỉ niệm.” Nói xong, đôi má
trắng xanh của ông ấy như lấy được sinh khí đỏ ửng lên. Tôi không tin lời ông
ấy. Tôi nghĩ chẳng qua đây cũng chỉ là vở kịch khoác lác như mọi khi, nên đã có
thể nghe suông không một chút ngần ngại. Nhưng, không phải chuyện đó mà là
chuyện khác kìa. Lúc đó, tôi cảm thấy trong giọng nói, ánh mắt của ông ấy, có
cái gì đó lạ thường mà từ trước đến nay không có. Tôi chợt bối rối, một lần nữa
tôi đã chăm chú nhìn lại đôi má hơi ửng đỏ và đôi mắt rớm lệ của ông ấy, bất
ngờ tôi đoán ra được một việc. Đúng rồi, thật là khả ố, làm sao mà nói ra được
đây. Ông ấy, đã… yêu con đàn bà nhà quê nghèo nàn này rồi, không phải vậy đâu,
làm gì có chuyện đó, nhất định không có chuyện đó, nhưng… thế nhưng, nguy thật,
ông ấy không có tình cảm ám muội như là yêu đương hay sao? Một người như ông
ấy, nếu có tình cảm đặc biệt với con đàn bà có dáng điệu nhà quê dốt nát đó,
thì đây đúng là một lầm lỡ đáng sợ. Một xì-căng-đan vô phương cứu chữa. Tôi,
bẩm sinh là một tên đàn ông có tài đánh hơi được những tình cảm nhơ nhuốc của
người khác. Tôi biết đó là cái khứu giác hạ tiện nên không thích nhưng tôi có
biệt tài là chỉ cần nhìn liếc qua một lần, đã có thể đoán được trúng tẩy chỗ
yếu của người khác. Chắc chắn nhất định ông ấy có tình cảm đặc biệt với con đàn
bà nhà quê vô học đó. Con mắt của tôi nhất định không sai. Chắc chắn như vậy.
Ôi, không chịu được. Không thể nào kiên nhẫn được. Tôi nghĩ với tình cảnh như
thế nầy, giờ đây ông ấy đã trở thành vô dụng. Thật là vô cùng khó coi. Từ trước
đến nay, dẫu có thật thích người đàn bà nào đó đi nữa, lúc nào ông ấy cũng đẹp,
im lìm như mặt nước. Một chút rối loạn nhỏ cũng không có. Khôn quá đâm ra ngu.
Không còn kìm hãm được mình. Dẫu sao ông ấy vẫn còn trẻ, nên cũng có thể nói đó
là chuyện có lí, nhưng nếu vậy thì tôi đây, tôi cũng bằng tuổi ông ấy. Tôi lại
sinh ra sau ông ấy hai tháng. Về mặt trẻ trung, nhất định không khác nhau. Dẫu
thế tôi vẫn cam chịu. Tôi dâng tấm tình của tôi cho một mình ông ấy, từ trước
đến nay tôi không hề động lòng với bất cứ người đàn bà nào. Con chị tên Martha
là người đàn bà quê mùa, xương xẩu cứng cáp, to lớn như bò, tính tình thô lỗ,
chỉ giỏi ở chỗ đi đứng lăng xăng, ngoài ra không có chỗ nào coi được. Khác với
chị mình, Mary em gái của Martha là người con gái kiêu kỳ đến độ mọi người
trong xóm đều thấy lạ lùng, là người có xương xẩu nhỏ nhắn, da trắng xanh đến
độ trong suốt, tay chân thon mềm, mắt to trong vắt như nước hồ sâu, lúc nào
cũng chăm chăm nhìn xa xôi như đang mơ mộng. Ngay như tôi, tôi cũng đã thầm
nghĩ. Mong rằng khi nào có dịp đi ra phố, mình sẽ lánh mặt mọi người, tìm một
vật gì đó chẳng hạn như lụa trắng, mua tặng cô ta. Ôi, thôi, bộ tôi phát điên
rồi sao. Không biết mình đã nói cái gì. Đúng rồi, tôi bực mình. Lí do gì? Không
biết. Tôi tức mình muốn dậm chân xuống đất. Ông ấy trẻ, tôi đây cũng trẻ. Tôi
là một thanh niên đàng hoàng, có tài, có ruộng vườn nhà cửa. Dẫu vậy, tôi đã bỏ
tất cả mọi đặc quyền của tôi để theo ông ấy. Tôi đã bị lừa. Ông ấy là tên dối
trá. Thưa quan. Ông ấy đã cướp người yêu của tôi. Bậy, sai rồi! Con đàn bà đó
đã cướp ông ấy khỏi tay tôi. À, cái đó cũng trật rồi. Chuyện tôi nói tất cả đều
bậy bạ. Đừng tin tôi. Chắc tôi điên rồi. Cho tôi xin lỗi. Bất ngờ tôi đã nói
toàn những chuyện vô căn cứ. Những chuyện nông nổi như vậy, một chút cũng không
có. Tôi đã tiết lộ những chuyện khó coi. Nhưng tôi tức tối. Tức mình đến độ
muốn cào ngực mình. Lí do gì, không biết được. Ôi, tính ganh tị thật là một
tính xấu không chịu được. Cho đến hôm nay, tôi đã quyết bỏ cả sinh mạng của
mình để đi theo, phục tùng ông ấy, thế mà ông ấy không có một lời êm ái đối với
tôi, ngược lại ông ấy ra sức bảo vệ đến độ đỏ mặt hành động của con đàn bà nhà
quê hèn mọn như thế đó. Ôi, đúng rồi, ông ấy không còn kìm hãm được mình. Khôn
quá đâm ra ngu. Thôi, không còn hi vọng gì ở ông ấy. Đồ phàm phu. Chỉ là một
người thường. Dẫu chết cũng không luyến tiếc. Cảm thấy như vậy, bất ngờ tôi bắt
đầu nghĩ đến một điều đáng sợ. Chắc đã bị ma quái dụ dỗ. Từ lúc đó tôi đã quyết
sẽ giết ông ấy bằng chính tay mình. Đằng nào, nhất định ông ấy sẽ bị giết.
Chính ông ấy, đôi lúc có vẻ như ông ấy cố tình tạo điều kiện cho người ta giết
mình. Tôi sẽ giết dùm cho bằng chính tay tôi. Tôi không muốn để cho người khác giết.
Giết ông ấy, rồi tôi cũng chết theo. Thưa quan, khóc lóc như vầy thật mắc cỡ.
Dạ, tôi không khóc lóc nữa. Dạ, dạ. Lấy lại bình tĩnh, tôi xin thưa. Ngày hôm
sau, cuối cùng chúng tôi đã lên đường nhắm về hướng Jerusalem mà chúng tôi hằng
ao ước. Đông đảo quần chúng, già có, trẻ có, nối đuôi đi theo ông ấy, khi đến
gần điện Jerusalem, tìm được một con lừa già yếu bên vệ đường, ông ấy mỉm cười
leo lên lưng lừa và với gương mặt tươi tắn, ông ấy đã nói với bọn đệ tử rằng
việc này đã xảy ra đúng như đã được tiên tri. “Hỡi những nàng con gái của
Sion ơi! Không nên sợ, hãy nhìn đây, vua của ngươi đang trên lưng lừa đến
đấy.” Nhưng chỉ có một mình tôi cảm thấy không vui. Thật là một tình cảnh đáng
tội nghiệp. Lâu nay, ông ấy đã trông đợi dài cả cổ ngày lễ Passover đến để
đi vào điện Jerusalem. Đây là hình dáng đứa con của David đấy à. Hình dáng
đẹp đẽ mà ông mong ước suốt đời là quang cảnh đáng thương ngồi trên lưng lừa
già yếu, mệt mỏi lê chân như thế này à. Thôi, tôi không cảm được cái gì nữa cả,
ngoài sự tội nghiệp. Tôi cảm thấy như đang nhìn một trò hề ngu ngốc, thật khổ
sở. Ôi, ông ấy đang trên đường tàn. Sống dài thêm một ngày thì cũng chỉ để lộ
ra vẻ khó coi nông cạn thêm một ngày thôi. Bông hoa khi chưa tàn héo thì mới là
bông hoa. Phải cắt trong lúc còn tươi đẹp. Người yêu thương ông ấy nhất chính
là tôi đây. Dẫu bị người khác ghét đến đâu đi nữa cũng được. Cuối cùng tôi chỉ
còn cách là giữ vững cái quyết tâm đau khổ của mình, phải giết ông ấy càng sớm
càng tốt. Quần chúng càng lúc càng đông ra, bọn họ chào đón, hoan hô vang vội,
quăng quần áo đủ màu xanh đỏ, trắng vàng ra đường chỗ ông ấy đi qua, họ bẻ cành
lá cọ lót đường cho ông ấy đi. Kẻ đi trước, người theo sau, từ phải, từ trái
quấn quít ông ấy, sau cùng tựa như những làn sóng lớn lúc lắc con lừa, lúc lắc
ông ấy. Bọn họ miệng nào cũng hăng say hát “ Cứu thế, con của David, hãy tán
dương, kẻ đến với danh của chúa, ở tận trời cao, cứu thế”. Peter, John,
Bartholomew, ngoài ra còn có tất cả bọn đệ tử, những thằng ngu tưởng chừng như
thấy thiên đàng ở trước mắt, giống như đi theo một đại tướng khải hoàn, bọn nó
ôm lấy nhau vui mừng tột đỉnh, cho nhau những cái hôn đầy nước mắt, tỉ dụ như
cái thằng cứng đầu Peter, nó đã ôm chầm lấy John, nức nở lớn tiếng khóc ồ ồ vì
vui thích. Nhìn tình cảnh đó, người như tôi chăng nữa, khi nhớ lại những ngày
khốn khổ đi truyền đạo bất kể khó khăn cùng với bọn đệ tử này, bất giác, mi mắt
tôi cũng nóng lên. Và như vậy, ông ấy đi vào trong cung thành, xuống lừa, rồi
không biết nghĩ gì mà lại lượm lấy dây thừng quay quanh, đập ngã cả bàn ghế của
bọn bán bồ câu, bọn đổi tiền, quất dây thừng vào lưng bò, lưng cừu đang được
bày bán, đuổi tất cả ra khỏi thành, xong ông ấy quay mặt sang đám đông lái buôn
ở trong thành, lớn tiếng quát tháo. “Tụi bây, tất cả hãy cút khỏi nơi đây, tụi
bây không được dùng nhà của cha tao làm nơi buôn bán”. Con người hiền lành như
ông ấy sao lại có thể làm được những chuyện thô bạo chẳng ra gì, giống như một
kẻ say rượu như thế. Chỉ có thể nghĩ là ông ấy phát khùng mà thôi. Bọn người kế
cận tất cả đều sửng sốt, không biết tại sao, bèn hỏi lí do. Ông ấy hổn hển trả
lời. “Bọn bây, phá tan cái thành này đi, vì chỉ cần ba ngày tao sẽ cất lại cái
thành này cho tụi bây”. Ngay như bọn đệ tử ngu đần cũng phải há hốc miệng mồm,
không làm sao tin nổi lời nói liều lĩnh quá độ này. Nhưng tôi, tôi biết. Chẳng
qua ông ấy muốn tỏ ra ta là kẻ mạnh, một cách ấu trĩ mà thôi. Đúng là ông ấy
muốn cho mọi người thấy mức độ khí khái của mình rằng vạn sự khó thành cũng sẽ
thành với tín ngưỡng của ông ấy. Thế nhưng, sao lại vung roi rượt đuổi bọn lái
buôn yếu đuối, ôi, kẻ mạnh sao lại hẹp hòi như thế. Khả năng phản kháng lớn
nhất của ông chỉ có chừng ấy hay sao, chỉ là đá đổ ghế ngồi của bọn bán bồ câu
hay sao. Tôi muốn cười lên với lòng thương hại, hỏi thử ông ấy. Giờ đây con
người này đã trở thành vô dụng. Hết hi vọng. Mất hết tự ái, tự trọng. Vì hình
như dạo này ông ấy đã bắt đầu biết rằng mình không thể làm được việc gì hơn nữa
với sức lực của mình, nên đã cố ý làm bậy để cho chưởng tế bắt, để được từ
giã cõi đời này trước khi bị lòi đuôi ra. Khi nghĩ đến điều đó, tôi đã có thể
có quyết tâm rõ ràng bỏ rơi ông ấy. Và tôi cũng đã có thể dễ dàng cười cái ngu
của chính mình từ trước đến nay đã một mực yêu thương một thằng con nít hợm
hĩnh như thế đó. Đúng lúc đó, trước đám đông quần chúng tụ họp lại trong cung
thành, ông ấy đã lớn tiếng tung ra những lời nói hung hăng, vô lễ, ngạo mạn,
tàn tệ nhất trước nay chưa từng có. Đúng vậy, thật đáng ghê tởm. Tôi thấy trong
cái hình dáng ấy có cái gì có vẻ quỷ quyệt. Như thể là ông ấy muốn bị người ta
giết đến độ không chịu đựng được nữa. “Bây đúng là tai ương, bọn học giả ngụy
thiện, Pharisees ơi, bọn bây lau sạch bên ngoài ly đĩa, nhưng bên trong lại
chứa đầy tham lam và trụy lạc. Bây đúng là tai ương, bọn học giả ngụy thiện,
Pharisees ơi, bọn bây giống như mồ được sơn trắng, bên ngoài trông đẹp đẽ,
nhưng bên trong đầy đủ loại đồ ô uế và xương người chết. Bọn bây bề ngoài xem
như rất đứng đắn, nhưng bên trong chỉ là ngụy thiện và bất chánh. Bọn rắn, con
cháu của rắn độc ơi, bọn bây làm sao cũng không thể tránh khỏi hình phạt của
Gehenna. Ôi, Jerusalem, Jerusalem, hỡi bọn giết đấng tiên tri, dùng đá ném sứ
giả ơi, nhiều lần bọn bây cần phải gom con cái của bọn bây lại như gà mái gom
con dưới cánh, thế nhưng bọn bây lại không muốn”. Câu nói ngu ngốc. Một trò hề.
Nhái miệng không cũng đủ thấy ghét. Đồ nói chuyện động trời. Ông ấy điên rồi.
Ngoài ra lại còn nói nào là sẽ có nạn đói, có động đất, có sao băng từ trời rớt
xuống, nào là mặt trăng không phát ra ánh sáng, nào là diều hâu xúm quanh mổ tử
thi nằm đầy trên mặt đất, lúc đó người ta sẽ phải nghiến răng than khóc, đúng
là để mặc cho cái miệng của mình xổ ra toàn những chuyện lỗ mãng tào lao. Sao
lại nói toàn những chuyện không có suy nghĩ cặn kẽ. Tự cao tự đại quá trớn. Đồ
ngu. Không biết phận mình. Đồ kiêu căng. Sớm muộn sẽ không tránh khỏi tội vạ.
Nhất định sẽ bị treo lên thập tự giá. Nhất định sẽ bị như vậy.
Hôm nay tôi nghe bọn bán hàng trong xóm đồn rằng ngài chưởng tế và bọn
trưởng lão đã lén họp trong sân nhà ngài đại tư giáo Caiaphas và đã
quyết định giết ông ấy. Tôi cũng nghe nói rằng nếu bắt ông ấy trước mắt
quần chúng thì sợ quần chúng sẽ gây bạo động cho nên đã treo thưởng 30
lạng bạc cho người nào tìm thấy và báo cho nhà cầm quyền biết chỗ ở của
ông ấy và bọn đệ tử. Không phải là lúc phải chần chờ. Dẫu sao đi nữa ông ấy cũng phải chết. Thay vì để người khác giao ông ấy cho bọn công chức
tầm thường, tôi sẽ làm điều đó. Đây là lời chào cuối cùng của tình yêu
thương một lòng một dạ của tôi hiến dâng cho ông ấy từ trước đến nay.
Đây là bổn phận của tôi. Tôi sẽ bán ông ấy. Thật là đau lòng. Không biết có ai hiểu được một cách đứng đắn hành vi hết lòng yêu thương của tôi
không? Không, không cần ai hiểu dùm cả. Tình yêu thương của tôi là tình
yêu trong trắng. Không phải là tình yêu để cho mọi người hiểu dùm. Không phải là tình yêu bẩn thỉu như thế đâu. Tôi sẽ vĩnh viễn bị ông ấy oán
ghét. Thế nhưng, trước lòng khát khao của tình yêu trong trắng, không có hình phạt nào, cũng không có ngọn lửa của địa ngục nào thành vấn đề.
Tôi sẽ sống bằng cách sống của tôi. Quyết tâm của tôi cứng rắn đến độ
rợn người. Tôi đã âm thầm đợi dịp may. Cuối cùng đã đến ngày lễ. Bọn đệ
tử chúng tôi mười ba người đã mướn một phòng mờ mờ tối ở lầu hai trong
một tiệm ăn cũ trên đồi để mở tiệc lễ. Khi mọi người ngồi vào bàn tiệc,
sắp bắt đầu ăn buổi cơm tối, bất ngờ ông ấy đứng lên, lẳng lặng cởi áo
ra. Trong lúc bọn tôi chưa biết được ông ấy muốn làm chuyện gì đây, ông
ấy đưa tay lấy bình nước để trên bàn, đổ nước trong bình vào một cái
chậu nhỏ đặt ở góc phòng, rồi lấy khăn lau trắng tinh buộc qua lưng, lấy nước trong chậu rửa từng bàn chân của bọn đệ tử. Bọn đệ tử không hiểu
lí do nên lúng túng không biết phải làm sao. Nhưng với tôi, tôi cảm thấy hình như mình hiểu được suy tư thầm kín của ông ấy. Ông ấy cảm thấy cô
đơn. Vì lo sợ đến cực độ cho nên chắc là có cảm giác muốn bám vào một
cái gì đó, kể cả bọn đệ tử bướng bỉnh ngu muội của mình. Thật là tội
nghiệp. Ông ấy biết vận mệnh không thể tránh khỏi của mình. Nhìn tình
cảnh này bỗng dưng tôi muốn bật khóc. Bất ngờ tôi muốn ôm chầm ông ấy
cùng nhau khóc. Tội nghiệp quá, làm sao gây ra tội lỗi đối với thầy
được. Thầy lúc nào cũng dễ dãi. Thầy lúc nào cũng đúng. Thầy lúc nào
cũng là kẻ đứng về phía người nghèo. Lúc nào thầy cũng tốt đẹp hào
quang. Đúng thầy là con của thượng đế. Tôi biết điều đó. Xin thầy tha
thứ cho. Hai ba ngày nay tôi đã lén lút chờ cơ hội để bán thầy. Bây giờ
thì không. Trời ơi, tại sao tôi lại nghĩ đến chuyện tàn nhẫn là đi bán
thầy tôi. Xin thầy hãy an tâm. Bây giờ dẫu có cả trăm quan chức, cả ngàn lính đến đây tôi cũng sẽ không cho họ đụng đến thầy dầu chỉ một ngón
tay. Thầy đang bị theo dõi. Nguy lắm. Thầy nên trốn khỏi nơi này ngay
bây giờ. Peter lại đây, James lại đây, John lại đây, tất cả lại đây. Tuy không thể nói ra miệng, nhưng sôi sục trong lồng ngực lời nói yêu
thương từ tận đáy lòng rằng hãy bảo vệ đức chúa hiền từ của chúng ta,
cùng sống suốt đời với nhau. Cảm động với một cảm giác cao thượng từ
trước đến nay không có nên nước mắt tạ tội nóng hổi sung sướng chảy qua
gò má tôi. Đúng lúc ấy, ông ấy đã lẳng lặng, kỹ lưỡng rửa chân tôi rồi
dùng khăn quấn ngang lưng nhè nhẹ lau, ôi, cái cảm giác lúc đó, làm sao
quên được. Phải rồi, lúc đó có lẽ tôi đã nhìn thấy thiên đàng. Sau tôi
là chân của Philip, đến chân của Andrew, và sau nữa đến lượt rửa chân
cho Peter. Thằng Peter là kẻ ngu si thật thà như thế kia nên nó không
dấu được lòng hoài nghi của mình, đã chu miệng hỏi với vẻ bất mãn “Chúa
ơi, sao chúa lại rửa chân cho con như thế này”. Ông ấy quỳ dưới chân
Peter nhỏ nhẹ khuyên bảo “À, chuyện của ta làm, ngươi làm sao mà hiểu
được. Sau này nghĩ lại, ngươi sẽ biết”. Nhưng Peter vẫn cương ngạnh từ
chối, hắn rút chân lại, khăng khăng một mực. “Không, không được. Con xin thầy đừng bao giờ rửa chân con, con có xứng đáng để cho thầy rửa chân
đâu”. Thấy thế, ông ấy hơi lớn giọng lên, mạnh mẽ nói như không biết sợ. “Nếu ngươi không cho ta rửa chân của ngươi, thì giữa ta và ngươi sẽ
không còn có quan hệ gì với nhau nữa”. Peter kinh hồn bạt vía, mọp đầu
cầu xin. “Xin thầy tha thứ cho. Nếu vậy, không phải chỉ có chân con
không, đầu con, tay con, ở đâu cũng được, xin thầy tự tiện rửa”. Bất
ngờ, tôi đã bật cười, những đệ tử khác cũng mỉm cười, có lẽ vì thế mà
căn phòng đã vui ra. Ông ấy cũng cười nhẹ. “Peter ơi, chỉ cần rửa chân
ngươi thôi, toàn thân ngươi cũng sẽ sạch ra. À, không chỉ một mình
ngươi, James, John, thân thể của bọn ngươi đều được trong sạch, không
một vết dơ. Thế nhưng…”. Ông ấy dang thẳng lưng ra, ánh mắt thoáng buồn
như không chịu đựng được nỗi khổ đau. Đang nói dang dở nhưng ông ấy đã
khép chặt mắt lại, nói tiếp “Tất cả trong sạch là được rồi”. Tôi thoáng
rợn người. Trúng tẩy! Đúng là đang nói đến tôi. Ông ấy đã thấy rõ cảm
giác buồn bã bấy lâu của tôi trước giây phút toan tính bán ông ấy. Thế
nhưng, bây giờ chuyện đã khác rồi. Tôi đã hoàn toàn khác. Tôi đã biến
thành trong trắng. Lòng tôi đã thay đổi. Ôi, ông ấy không biết chuyện đó à. Không biết chuyện đó à. Không phải vậy đâu. Không phải vậy đâu, tấm
lòng yếu đuối đê tiện của tôi đã nuốt mất tiếng la thất thanh đang muốn
tung ra khỏi cổ họng như người ta nuốt nước bọt. Không thể lên tiếng
được. Không thể thốt lên điều gì cả. Bị ông ấy nói như thế, tấm lòng nhỏ nhoi của tôi ngóc đầu lên, yếu ớt khẳng định có lẽ đúng là tôi không
trong sạch. Phản tỉnh đê hèn đó bỗng chốc đã phồng to lên, đen đủi khó
coi, chạy khắp ruột gan nội tạng của tôi, niềm phẫn nộ ran ở lồng ngực,
ngược lại, đã men mén bùng lửa. Ôi thôi, hết hi vọng. Tôi là thằng không ra gì. Tôi bị ông ấy ghét cay ghét đắng. Cứ đem bán. Đem bán. Giết ông
ấy cho rồi. Đầu óc tôi gợi lại quyết tâm có từ trước rằng sau đó tôi sẽ
chết theo, cho nên bây giờ tôi đã hoàn toàn trở thành con quỷ báo thù.
Ông ấy có vẻ không biết được những hỗn loạn đảo điên tới lui trong lòng
tôi. Khoác áo ngoài lên, sửa lại y phục cho chỉnh tề, chậm rãi ngồi
xuống ghế, với gương mặt tái mét, ông ấy nói với giọng hết sức buồn rầu. “Bọn bây có biết sao ta lại đi rửa chân cho bọn bây không? Bọn bây gọi
ta là chúa, lại gọi ta là thầy, việc đó không sai. Ta là chúa, là thầy
của bọn bây, thế mà ta còn đi rửa chân cho bọn bây, cho nên từ nay trở
đi, bọn bây cần phải thương yêu lẫn nhau, cùng rửa chân cho nhau. Có lẽ
ta không thể ở cùng với bọn bây mãi được, cho nên hôm nay nhân cơ hội
này, ta muốn nêu gương cho bọn bây. Bọn bây cần phải để ý làm y như ta
đã làm. Thầy, nhất định phải giỏi hơn đệ tử cho nên cần nghe kĩ lời ta,
không được quên”. Ông ấy bắt đầu yên lặng dùng cơm, nhưng bất ngờ ông ấy cúi đầu xuống thì thầm nói với giọng khổ sở như đang tức tưởi. “Một
người trong đám bọn bây sẽ bán ta”. Cả bọn giật mình té ngửa, cùng nhau
hất ghế đứng dậy bao quanh ông ấy, ai nấy đều nói, đều hỏi ồn ào, Chúa
ơi, kẻ đó là con đấy ạ, Chúa ơi, người đó là con, phải không Chúa. Ông
ấy như người sắp phải chết, khẽ lắc đầu nói nhưng với một giọng rõ ràng, hết sức bất ngờ. “Ngay bây giờ, ta sẽ cho người đó một mẩu bánh mì.
Người đó là một thằng đàn ông hết sức bất hạnh. Tốt hơn là người đó
không nên sinh ra ở cõi đời này”. Ông ấy lấy một mẩu bánh mì rồi bất ngờ dang tay ra chụp vào miệng tôi. Tôi đây, nào có sợ đâu. Thay vì hổ
thẹn, tôi đã chán ghét. Tôi chán ghét giờ đây mà ông ấy vẫn còn giở trò
hiểm độc. Công nhiên làm nhục tôi trước mặt đám đệ tử, đó là cái thói
trước nay của ông ấy. Lửa với nước. Vận mệnh tiền định nằm ở giữa tôi
với thằng đó là không bao giờ hiểu được nhau. Nhét vô miệng tôi một
miếng bánh mì vụn giống như cho bọn chó mèo là hành vi tấn công tôi để
cho nó được hả cơn tức tối hay sao đây. Được rồi. Cái thằng ngu đần.
Thưa quan. Nó đã nói với tôi rằng hãy làm nhanh lên điều mày muốn làm
đi. Tôi liền phóng ra khỏi phòng ăn, chạy một hơi trong đêm tối, bây giờ mới đến được nơi này. Sau đó, vội vã đến tố cáo như vừa rồi đấy. Xin
quan hãy trừng phạt tên ấy, tự ý trừng phạt sao cũng được. Bắt nó, lấy
cây đánh nó, lột trần nó ra rồi giết nó đi. Không, tôi không thể nào
chịu đựng được nữa. Nó là thằng khốn kiếp. Đồ tàn nhẫn. Từ trước đến nay nó đã đối xử tàn tệ với tôi như thế đó. Hà hà, đồ súc sinh. Tên ấy bây
giờ đang ở trong vườn Gethsemane, bên kia rạch Kidron. Giờ này, cơm tối ở căn phòng trên lầu hai chắc cũng xong rồi. Cùng bọn đệ tử xuống vườn
Gethsemane, chắc bây giờ là lúc đang cầu nguyện thượng đế. Ngoài bọn đệ
tử ra không có ai hết. Ngay bây giờ thì sẽ dễ dàng bắt được tên ấy. Ơ
kìa, con chim chích kia, sao mà kêu chí chóe ồn ào như thế. Đêm nay,
chim đêm sao lại kêu la điếc tai như thế này. Trên đường chạy qua rừng
để đến đây, cũng có tiếng chim kêu chí chóe. Ban đêm mà chim kêu thì lạ
thật. Với lòng hiếu kỳ giống như trẻ nít, tôi muốn xem thử con chim đó
nó như thế nào. Tôi dừng lại ngẩng đầu lên nhìn những kẽ hở trên cành
cây. Ớ sao, tôi lại nói chuyện bậy rồi. Xin quan tha cho. Bẩm quan, đã
chuẩn bị xong chưa? Ôi, sao mà vui, sao mà sướng như thế này. Đêm nay
cũng là đêm cuối cùng đối với tôi. Thưa quan, quan ơi, đêm nay từ bây
giờ, xin quan hãy nhớ nhìn cảnh tôi ngang nhiên đứng xếp hàng sát vai
với ông ấy. Đêm nay tôi sẽ đứng ngang vai ông ấy cho quan xem. Tôi không còn sợ ông ấy nữa. Không còn luồn cúi nữa. Tôi cùng một tuổi với ông ấy kia mà. Cùng là trai trẻ ngon lành kia mà. Ơ kìa, tiếng chim chích thật ồn ào. Muốn điếc tai. Tại sao chim chích lại bay lượn kêu la ồn ào như
thế này. Chí chóe, chí chóe, kêu la cái gì vậy? Hả, tiền gì đó? Cho tôi
đấy à, hả, cho tôi, ba mươi lạng bạc hả? Phải rồi, hà hà … Không, tôi
xin từ chối. Cất tiền vô đi không ăn đòn bây giờ!. Không phải vì ham
tiền mà tôi đến đây tố cáo đâu. Cất tiền ngay vào! … Không, không, xin
lỗi, xin lỗi. Tôi xin nhận. Ờ, phải rồi, tôi là lái buôn kia mà. Hả, vì
tiền mà tôi đã bị con người cao đẹp đó… Khinh miệt? Được rồi, tôi cứ
nhận. Trước sau gì tôi cũng là lái buôn kia mà. Bằng đồng tiền dơ bẩn,
tôi đã trả thù ông ấy một cách ngoạn mục. Với tôi, đây là thủ đoạn phục
thù thích hợp nhất. Bõ ghét! Thằng đó bị bán với giá ba mươi lạng bạc.
Tôi đâu có khóc chút nào đâu. Tôi nào có thương yêu gì ông ấy đâu. Từ
đầu, hoàn toàn không có một chút nào. Dạ, thưa quan, tôi đã nói láo từ
đầu đến cuối. Tôi đi theo ông ấy chỉ vì ham tiền. À, đúng như vậy. Đêm
nay tôi đã quả quyết rằng ông ấy không làm cho tôi có lợi một chút nào
hết. Đúng tôi là lái buôn, tôi đã nhanh nhẹn trở cờ. Tiền. Trong đời
này, có tiền mua tiên cũng được. Ba mươi lạng bạc, thật là tuyệt diệu.
Tôi xin nhận. Tôi là lái buôn bủn xỉn đây. Ham đến độ không nhịn được.
Dạ, xin cám ơn. Dạ, dạ. Tôi quên thưa với quan rồi. Dạ, tôi là lái buôn
tên Judas. Dạ, Judas Iscariot ạ.