Truyện
mới – Nhạc Phi Diễn
Nghĩa thuộc loại lịch sử, quân sự, được chép và lưu hành vào đời
nhà Thanh, nhưng nội dung truyện lại xảy ra ở đời nhà Tống, cách đấy hơn nửa thế
kỷ. Đó là thời kỳ suy vong của dân tộc Hán.
Bộ truyện Nhạc Phi nhằm đề cao lòng yêu nước của người
dân Trung Hoa, đồng thời cũng bóc trần bộ mặt thật của các triều đại phong kiến
thối nát, ươn hèn.
Cũng như nhiều bộ sử trung ~ ung Quốc lúc ấy, Nhạc Phi cũng có nhiều yếu tố thần
thoại, mê tính được lưu truyền, người đời sau sưu tập, tu chỉnh thành bộ truyện
mạch lạc.
Tuy nhiên, điều đó không làm mất đi giá trị nhân văn của tác phẩm, mà càng làm
cho ta thấy rõ chế độ khắc nghiệt của triều đại phong kiến Tr ung Quốc, cố tình
bưng bí sư thật, trấn áp tiếng nói chân chính của nhân dân. Để lên án những ông
vua tham tàn, bất công thời đó, tất nhiên tác giả phải dùng các yếu tố thần thoại
để che mắt vua quan, và cũng để dễ dàng châm biếm, đả kích bọn chúng.
Nhạc Phi truyền được chép và lưu hành vào cuối đời Mãn Thanh đã gián tiếp lên
án triều đình đương thời. Tuy cách xa nhau hơn nửa thế kỷ, nhưng hai triều đại
'Tống - Mãn này có những nét tương đồng.
Lấy chuyện xưa để nói chuyện nay, truyện Nhạc Phi đã gửi một thông điệp yêu nước
tới nhân dân Trung Quốc lúc đó.
Nhạc Phi đã phần nào làm thỏa mãn lòng yêu nước chân chính của nhân dân, nên nó
vẫn là một bộ truyện có giá trị.